ایران چگونه «هسته‌ای» شد؟

 محمدرضا، ماه‌های آخر سلطنتش می‌خواست ایران به انرژی هسته‌ای دست یابد؛ دولت هاشمی هم خواستار سازندگی ایران بود و به‎دنبال انرژی‏های جدید؛ و خاتمی هم در صدد بود تا فن‌آوری‌های نوین را به ایران برساند. همه خواستند؛ چه‏ کسی توانست؟

اشاره: فعالیت‌های هسته‌ایی ایران طی سال‌های گذشته، از فراز و نشیب‌های زیادی برخوردار بوده است. آن‏چه در ادامه می‌آید، حاصل گفت‌وگوی برهان با مهدی محمدی، کارشناس مسایل سیاسی، در خصوص تاریخچه‌ای از وضعیت هسته‌ای ایران تا پیش از دولت هشتم است.

* بحث فعالیت‌های هسته‌ای ایران از چه زمانی و به چه دلایلی مورد حساسیت و توجه خاص غرب قرار گرفت؟

در ماه اوت سال 2002 میلادی همزمان با مردادماه 1381 از جانب برخی منابع غربی ادعا شد که برنامه هسته‌ای ایران لو رفته ‌است. البته در واقع ما چیزی به نام لورفتن نداشتیم، چرا که آغاز به کار تأسیسات هسته‌ای نطنز از فوریه سال 2003(م) به اطلاع آژانس رسیده بود و 6 ماه بعد از اوت 2003، تزریق گاز تحت نظر آژانس انجام شد؛ می‏دانید تعهد ایران طبق پادمان فقط این است : «تأسیسات خود را 6 ماه قبل از ورود مواد رادیو اکتیو به آن، به آژانس اظهار کند» و بیش از این تعهدی ندارد. بحث لورفتن فعالیت‌های هسته‌ای ایران با نطق احمد شیرزاد، نماینده اصلاح‏طلب در مجلس ششم مطرح شد که نظام را به پنهان‌کاری 18 ساله متهم کرد. نکته جالب اینجاست که ما تاکنون به اندازه‌ای که اصلاح‌طلبان نظام را مورد اتهام قرار داده‌اند، از سوی آژانس متهم نشدیم. اتهام پنهان‏کاری را آژانس قبول نداشت ولی اصلاح‏طلبان در داخل آن را در بوق کرده بودند.

برای خواندن ادامه مطلب کلیک فرمایید...

شهید صیاد به روایت مادرش

مادر شهید صیاد شیرازی در وصف فرزندش می گوید:با این که پسر سومم (جعفر) خیلی خوب است، ولی علی نمی‌شود. خداوند به من فرشته داده بود و من قدرش را ندانستم.

از مهم‌ترین خصوصیات علی محبت زیاد و درک بالایش بود. وقتی‌ بچه‌ دومم‌ را باردار بودم (برادر شهید که‌ 3 سال‌ از او کوچک‌تر است)، باز به‌ او محبت‌ خاصی‌ داشتم. وقتی‌ که‌ این‌ بچه‌ به‌ دنیا آمد، علی دیگر روی‌ زانویم‌ نمی‌نشست‌. وقتی‌ به‌ او می‌گفتم: "چرا از روی‌ زانویم‌ بلند می‌شوی‌؟ " با همان لحن کودکانه‌اش به من می‌فهماند که نوزاد خیلی کوچک است و باید به او توجه بیشتری بکنم. با آن سن‌ کم، شعور بالایی‌ داشت‌ و مثل‌ آدم بزرگ‌‌ها رفتار می‌کرد و رفتارهای‌ بزرگ‌منشانه‌ از او سر می‌زد. به قدری مهربان‌ و دوست‌ داشتنی‌ و مظلوم‌ بود که‌ دایم‌ نگرانش‌ می‌شدم و‌ دلم‌ برایش‌ تنگ‌ می‌شد. برخی‌ اوقات‌ که‌ به‌ مدرسه‌ می‌رفت‌، دنبالش‌ می‌رفتم‌ و از دور نگاهش‌ می‌کردم‌ تا دلم‌ آرام‌ بگیرد. همیشه در مدرسه یا کوچه، در یک‌ گوشه‌ای‌ ساکت‌ و آرام‌ می‌ایستاد و هیچ‌ حرفی ‌نمی‌زد، ولی‌ در اطراف‌ او بچه‌های ‌مدرسه‌ از شیطنت‌ سر از پا نمی‌شناختند 

ادامه مطلب...

متن وصیتنامه شهید سپهبد صیاد شیرازی

ویژگی‌های دوست واقعی

شرح حدیثی از حضرت امام جعفرصادق علیه‌السلام

«عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا تَکُونُ الصَّدَاقَةُ إِلَّا بِحُدُودِهَا فَمَنْ کَانَتْ فِیهِ هَذِهِ الْحُدُودُ أَوْ شَیْ‏ءٌ مِنْهَا فَانْسُبْهُ إِلَى الصَّدَاقَةِ وَ مَنْ لَمْ یَکُنْ فِیهِ شَیْ‏ءٌ مِنْهَا فَلَا تَنْسُبْهُ إِلَى شَیْ‏ءٍ مِنَ الصَّدَاقَةِ فَأَوَّلُهَا أَنْ تَکُونَ سَرِیرَتُهُ وَ عَلَانِیَتُهُ لَکَ وَاحِدَةً وَ الثَّانِی أَنْ یَرَى زَیْنَکَ زَیْنَهُ وَ شَیْنَکَ شَیْنَهُ وَ الثَّالِثَةُ أَنْ لَا تُغَیِّرَهُ عَلَیْکَ وِلَایَةٌ وَ لَا مَالٌ وَ الرَّابِعَةُ أَنْ لَا یَمْنَعَکَ شَیْئاً تَنَالُهُ مَقْدُرَتُهُ وَ الْخَامِسَةُ وَ هِیَ تَجْمَعُ هَذِهِ الْخِصَالَ أَنْ لَا یُسْلِمَکَ عِنْدَ النَّکَبَات»

فى الکافى، عن الصّادق (علیه‌السّلام): «لا تکون الصّداقة الاّ بحدودها». صداقت(1) مرزهائى دارد که اگر این خطوط اصلى و این مرزها وجود داشت، صداقتى که آثار فراوان شرعى و برادرى شرعى بر آن مترتب است، مترتب خواهد شد؛ والاّ نه. «فمن کانت فیه هذه الحدود او شى‌ء منها فانسبه الى الصّداقة». حالا اگر همه‌ى حدود هم نبود، بعضى از این خطوط و مرزها باید باشد تا صداقت صدق کند.
«و من لم یکن فیه شى‌ء منها فلا تنسبه الى شى‌ء من الصّداقة فأوّلها ان تکون سریرته و علانیته لک واحدة». اول این است که ظاهر و باطنش با تو یکسان باشد. اینجور نباشد که در ظاهر اظهار دوستى کند، [اما] در باطن با تو دشمن باشد؛ یا اینکه دوست نباشد حداقل خیر تو را نخواهد. این اولین شرط صداقت است.
«و الثّانیة ان یرى زینک زینه و شینک شینه»؛ [دوم اینکه] آنچه را که زینت توست، زینت خود بداند؛ آنچه عیب توست، عیب خود بداند. اگر شما به مقام علمى دست پیدا میکنید، یا یک کار برجسته‌اى میکنید که زینت براى شماست، این را براى خودش زینت بداند. اگر خداى نکرده چیزى در شما هست، صفتى، کارى، عملى که موجب عیب شماست، این را عیب خودش بداند؛ که طبعاً آثارى بر این مترتب است: سعى میکند برطرف کند، سعى میکند آن را پنهان کند. اینجور نباشد که منتظر بماند تا شما یک لغزشى پیدا کنید، خوشحال بشود از این لغزش. صداقت این نیست.
«و الثّالثة ان لاتغیّره علیک ولایة و لا مال»؛ [سوم اینکه] اگر به یک قدرتى، حکومتى، ریاستى دست پیدا کرد، یا به یک مالى دست پیدا کرد، ثروتمند شد، وضعش با تو عوض نشود، تغییر نکند. بعضى‌ها اینجورى‌اند دیگر؛ با آدم رفیقند، به مجرد اینکه به یک مال و منالى، پولى، زندگى‌اى، چیزى میرسند، آدم مى‌بیند اصلا نمیشناسند آدم را. اصلا نمیشناسد، کانّه نمیشناسد آدم را؛ از این قبیل هم دیده‌ایم آدم‌هایی را. اینجور نباشد. داشتن مال و مقام او را عوض نکند، وضعش را با تو [عوض نکند].
«و الرّابعة ان لا یمنعک شیئا تناله مقدرته»؛ [چهارم اینکه] هر کار از دستش برمى‌آید، از تو دریغ نکند. خدمتى میتواند بکند، کمکى، وساطتى، توصیه‌اى، هر کار میتواند براى تو بکند و خیرى به تو برساند؛ از این امتناع نکند.
«و الخامسة و هى تجمع هذه الخصال ان لا یسلمک عند النّکبات»؛ [پنجم اینکه] در نکبتها و رویگردانى‌هاى دنیا تو را رها نکند. [اگر] به یک مشکلى دچار شدى، [به یک] بیمارى‌اى دچار شدى، سختى‌اى پیدا کردى؛ انواع و اقسام سختى‌ها دیگر - حالا در زمان ما ملاحظه میکنید؛ سختى‌هاى سیاسى و سختى‌هاى اقتصادى و حیثیتى و همه چى هست دیگر؛ انواعش را داریم مى‌بینیم، که در گذشته در دورانهائى اینها را نمیدیدیم، لیکن حالا جلوى چشم ماست؛ امتحانها فراوان است - [در] اینطور موارد تو را رها نکند؛ کمک کند.

1) صداقت در این روایت، به معنای دوستی است.

دوستی و خدمت بی‌منّت

شرح حدیثی از حضرت امام جعفرصادق علیه‌السلام

«?عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ الْمُؤْمِنُونَ خَدَمٌ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ قُیل وَ کَیْفَ یَکُونُونَ خَدَماً بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ قَالَ یُفِیدُ بَعْضُهُمْ بَعْضاً...»

کافى، ج 2، ص 167

فى الکافى، عن الصّادق (علیه‌السّلام): «المؤمنون خدم بعضهم لبعض»؛ حضرت امام صادق علیه‌السلام فرمودند: مؤمنین، خدمتگاران یکدیگرند. خدم، جمع خادم است؛ یعنى خدمتگاران. در فارسى، ما براى کلمه‌ى خدم میگوئیم خدمتگار؛ که محترمانه‌اش کلمه‌ى «خدمتگار» است، و غیرمحترمانه‌اش کلمه‌ى «نوکر» است، نه خدمتگزار. تعبیر خدمتگزار، یک تعبیر دیگرى است و در فارسى یک معناى عرفىِ دیگرى دارد، که متفاوت است با معناى خدمتگار. خدم، جمع خادم است. خادم به همان معناى خدمتگار است. میگوید: مؤمنین خدمتگارهاى همدیگرند. [خب مستمعین]، تعجب کردند: چطور؟ همه خدمتگار همدیگر هستند؟ یا به تعبیر عرفى‌تر، همه نوکر همند؟ «قیل و کیف یکونون خدما بعضهم لبعض»؛ چه جور میشود که بعضى، بعضى دیگر را خدمتگار باشند؟ یعنى مثلاً بروند خانه‌هاى همدیگر، خدمتگارى کنند؟ فرمود: «یفید بعضهم بعضا»؛ [یعنی] به هم فایده برسانند. پس فایده رساندن مؤمنین به یکدیگر، خدمتگارى به آنهاست؛ [و در آن] منّتى وجود ندارد؛ نکته این است.

اگر چنانچه ما به هم خدمتى کردیم و به یکدیگر فایده‌اى رساندیم، چه در عرضِ هم باشیم - مثل ما مردم معمولى کوچه و بازار که به حسب شأن اجتماعى، در عرض یکدیگر قرار داریم - چه آن کسى که به حسب موقعیت اجتماعى، شأن بالاترى دارد؛ مثلاً رئیس یک تشکیلاتى است، دیگر نباید سر یکدیگر منّتى داشته باشیم. به نظر ما نکته‌ى این حدیث، تنها این نیست که افراد باید به هم نفع برسانند؛ بلکه این هم هست که این نفع رساندن موجب منّت نباشد، تا این خدمتى را که میکنند، با منّت گذاشتن باطل نکنند.