امر خداوند سازش بردار نیست

 متن^[1] و ترجمه^[2]:

لَا یُقِیمُ أَمْرَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ إِلَّا مَنْ لَا یُصَانِعُ وَ لَا یُضَارِعُ وَ لَا یَتَّبِعُ الْمَطَامِعَ

                                 «فرمان خدا را اجرا نمى‏کند مگر کسى که اهل مدارا و سازش نیست، و فرومایگى نمی نماید و به دنبال طمع نمی رود».

شرح ^[3]:

بدیهى است که سازش با دیگرى باعث جستن رضاى اوست و این عمل مانع از اجراى حدود و دستور الهى در باره او مى‏گردد. و همچنین فرومایگى و چشم طمع داشتن به دیگران، هر دو باعث خوددارى از پرداختن به دستورها و حدود الهى است که بر او دشوار مى‏نماید.

امر خداوند متعال هیچگاه با امر غیر خدا جمع نمی شود. هرچه که در مقابل امر خداوند قرار می گیرد، جز فرو مایگی نتیجه دیگری نخواهد داشت. نمونه اش سرنوشت اقوام پیشین که سرگذشت آنها در قرآن کریم بیان شده است، داستان فرعون بنی اسرائیل، قوم حضرت هود، قوم حضرت لوط ، قوم حضرت نوح و اقوام دیگر که نافرمانی از امر خدا فرومایگی و عذاب را برای آنها به همراه داشت. زیرا امر خداوند همیشه حق است و امر غیر خدا همیشه باطل. اجرای دستورات خداوند هیچگاه سازش بردار نیست. امر خداوند مطاع است و عقل انسان هم به همین حکم می کند.

امر مورد نظر حضرت امیر در این حکمت همان فرایض و دستورات خداوند است که بر انسان واجب است که آن ها را به پا دارد. حال اگر انسانی امر خداوند را زیر پای بگذارد طبق سخن حضرت امیر از سه حال خارج نیست ؛ اول اینکه انسانی مسامحه گر و سازش کار است یعنی به دلایل دنیایی از انجام فرمان خدا چشم پوشی می کند. دوم اینکه انسانی ضعیف و فرومایه است که در مقابل غیرخدا سر تسلیم فرو می آورد. و سوم انسانی طمعکار و دنباله رو لذت های دنیایی است.

 پی نوشت ها:

[1]. نهج البلاغه فیض الاسلام، ج1، ص 1137

[2]. ترجمه‏ شرح‏ نهج ‏البلاغه(ابن‏ میثم)، ج 5، صفحه ‏ى 504

[3]. ترجمه‏ شرح نهج ‏البلاغه(ابن‏ میثم)، ج 5، صفحه ‏ى 504

معیار اعتدال

متن^[1] و ترجمه^[2]:

نَحْنُ النُّمْرُقَةُ الْوُسْطَى بِهَا یَلْحَقُ التَّالِی وَ إِلَیْهَا یَرْجِعُ الْغَالِی

«ما تکیه ‏گاهى هستیم در میانه، آن که عقب ماند خود را به آن برساند و آن که پیشى گرفته به سوى آن بازگشت نماید».

شرح:

در این حکمت امیرالمؤمنین خود و ائمه معصومین را معیار اعتدال و میانه قرار داده اند تا هرکس خود را با آنها بسنجد. اگر افراط کرده به عقب برگردد و اگر تفریط کرده خود را به آنها برساند. اصولاشیوه اصلی قانون اسلام (قرآن کریم و اهل بیت) اعتدال و میانه روی است و تحصیل روش اعتدال در تمام ابعاد زندگی، از بزرگترین توصیه، و دستورهای دین مبین اسلام است، این ارزش و مقام تا به حدی است که رعایت آن، موفقیت انسانها را در زندگی دنیوی و اخروی تضمین می کند.

از آنجایی که اولا، ائمه اطهار (علیهم السلام) خود، انسان هایی میانه رو و معتدل بوده و این روش و مسلک را مطابق با دستورات الهی می دانستند و ثانیا، به جهت الگو بودن حضرات معصومین برای امت اسلام و تابعین خویش، همواره توصیه و سفارش اکید می فرمودند که ما اهل بیت رسول الله (صلی الله علیه و آله)، امتی معتدل و میانه رو هستیم و اگر شما در ادعای تبعیت و پیروی از ما راستین می باشید می بایست همچو ما امتی معتدل و میانه رو باشید. امام هشتم، حضرت رضا (علیه السلام) در این خصوص می فرمایند:

ما اهل بیت محمد امتی میانه هستیم که درک نمی کنند ما را و به ما نمی رسند افرادی که غلو و افراط و زیاده روی می کنند و افرادی هم که دنبال رو ما هستند از ما جلو نمی افتند و سبقت نمی گیرند. [3]

    این شیوه معتدل زیستن به حدی مورد توجه است که حضرات معصومین از افتخاراتشان این بوده و هست که متصف به این رویه و این مسلک باشند و در این باره امام باقر(ع) می فرمایند:

ما امت وسط و میانه هستیم. [4]

    نتیجه آنکه اگر ما خواهان قرار گرفتن در جرگه پیروان و تابعین و شیعیان حضرت رسول(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت طیبین و طاهرین آن حضرت باشیم می بایست با تاسی به ایشان راه و سیره خود در زندگی را راه تعادل و میانه روی در تمامی ابعاد زندگی اعم از ابعاد جسمی - روحی و فردی - اجتماعی قرار داده و از افراط و تفریط در هر شکل و جلوه ای از آن اجتناب ورزیم.

پی نوشت ها:

[1]. نهج البلاغه فیض الاسلام ص 1137

[2]. ترجمه‏ شرح‏ نهج ‏البلاغه(ابن‏ میثم)، ج 5 ، صفحه‏ ى 504

[3]. کافی، ج 1، ص 100

[4]. بحار الانوار، ج 22، ص 441

ملاک، دوستی اوست!

لَوْ ضَرَبْتُ خَیْشُومَ الْمُؤْمِنِ بِسَیْفِی هَذَا عَلَى أَنْ یُبْغِضَنِی مَا أَبْغَضَنِی

وَ لَوْ صَبَبْتُ الدُّنْیَا بِجَمَّاتِهَا عَلَى الْمُنَافِقِ عَلَى أَنْ یُحِبَّنِی مَا أَحَبَّنِی

وَ ذَلِکَ أَنَّهُ قُضِیَ فَانْقَضَى عَلَى لِسَانِ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ ( صلى‏الله‏علیه‏وآله ) أَنَّهُ قَالَ

« یَا عَلِیُّ لَا یُبْغِضُکَ مُؤْمِنٌ وَ لَا یُحِبُّکَ مُنَافِق‏ »

‏

اگر با شمشیرم بر بینى مؤمن بزنم که دشمن من شود، با من دشمنى نخواهد کرد،

و اگر تمام دنیا را به منافق ببخشم تا مرا دوست بدارد، دوست من نخواهد شد

و این بدان جهت است که قضاى الهى جارى شد، و بر زبان پیامبر امّى صلّى اللّه علیه و آله گذشت که فرمود:

 «اى على مؤمن تو را دشمن نگیرد، و منافق تو را دوست نخواهد داشت»

شرح:

برخی گمان می کنند آنچه ملاک رستگاری است فقط اعمالی است که با دست و پا و چشم و گوش و زبان (جوارح) انجام می گیرد. اما جالب است بدانید در قرآن و روایات بر اعمال قلبی بیش از اعمال جوارحی تاکید شده است. به عنوان مثال ایمان یکی از اعمال قلبی است که لازم? پذیرش هر عمل جوارحی می باشد.

دوستی و دشمنی با برخی امور، از حالات لا ینفکّ قلبی ما انسانهاست که گاهی اراد? ما در این دوستی و دشمنی نقش دارد یا لااقل در ایجاد زمین? آنها مؤثر است. در این مواقع دوست داشتن و دشمن داشتن از اعمال قلبی ما محسوب می شود. در مورد این عمل قلب احادیث زیادی در دین وارد شده است. اهمیت این فعل قلب آنقدر زیاد است که اگر کسی دوستی و دشمنیش را بر اساس ملاک های دینی قرار ندهد اصلاً دین ندارد^[1]. و مورد اعتمادترین دستگیره ای که انسان با گرفتن آن می تواند ایمان خود را حفظ کند نه نماز است و نه زکات و نه روز? ماه رمضان و نه حج و عمره و نه حتی جهاد در راه خدا بلکه مطمئن ترین چیزی که انسان می تواند ایمان خود را با آن تضمین کند دوستی و دشمنی کردن برای خدا و دوستی با دوستان خدا و بیزاری از دشمنان خداست^[2].

مهمترین سؤالی که در مورد فعل دوستی و دشمنی مطرح است پرسش از ملاک آن است. در حدیثی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله به یکی از اصحاب می فرمایند:

اى بنده خدا محبت و کینه ات براى خدا باشد و برای خدا ولایت و دوستی افراد را بپذیر و برای خدا با افراد دشمنى کن. هرگز کسى به دوستى و ولایت خداوند نمى‏رسد مگر این چنین باشد، و شخصى اگر چه نماز و روزه‏اش زیاد گردد، مزه ایمان را نخواهد چشید مگر این گونه قدم بردارد.

اما امروز بیشتر دوستى و برادرى و ارتباط مردم به خاطر دنیاست؛ مردم بخاطر دنیا با هم دوستى مى‏کنند و به خاطر آن کینه توزی و دشمنی می نمایند. و این دوستى ها و دشمنى ها و ارتباطات دنیایی ذره ای مردم را از خدا بی نیاز نمی کند!

راوى پرسید: ای رسول خدا من از کجا بدانم که دوستى و  دشمنى من براى خداست؟ دوست خدا کیست تا با او دوست باشم و دشمن خدا کیست تا با او دشمنى کنم؟

در این هنگام رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله به طرف حضرت على علیه السّلام اشاره کردند و گفتند: این شخص را می بینی؟ گفت: آرى. فرمودند:

«دوست این دوست خداست پس دوستش دار و دشمنش دشمن خداست پس تو هم با او دشمن باش؛ دوست او را دوست داشته باش اگر چه قاتل پدرت و فرزندت باشد و دشمن او را دشمن بدار اگر چه پدرت یا فرزندت باشد». ^[3]

ملاک قرار گرفتن محبت امیرالمؤمنین علیه السلام برای تشخیص منافق و مؤمن از مسلّمات دین اسلام است که حتی در کتب معتبر اهل سنت بر آن تصریح شده است^[4].

پی نوشت ها:

[1] رجوع کنید به وسائل‏الشیعة ج : 16 ص : 177

[2] رجوع کنید به همان

[3] آدرس متن عربی حدیث: بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج‏66، ص: 236

[4] ابن ابی الحدید از علمای مشهور اهل سنت حدیثی با همین مضمون از صحاح نقل کرده: « لا یحبک إلا مؤمن و لا یبغضک إلا منافق‏ » ( رجوع کنید به شرح‏نهج‏البلاغة(ابن‏أبی‏الحدید)، ج 18   ، صفحه‏ى 173 )

  آرد تصفیه شده ، شکر، نوشابه ها، نمک، گوشت گوساله، غذاهای سرخ شده و شکلات محرک اضطراب هستند و غلات کامل، سیر، تخم مرغ، ماهی، هویج، پیاز، اسفناج، چغندر و کرفس باعث کاهش اضطراب می شوند.معمولا تعریف اضطراب این است: عکس العمل ما به شرایط، نه خود آن شرایط. ما می توانیم یاد بگیریم در شرایطی که اضطراب آور هستند، آرام و خونسرد بمانیم. در واقع ما باید از تمام استرس ها در زندگی مان آگاه باشیم و میزان عکس العمل مان را نسبت به آن ها، مد نظر داشته باشیم. کسانی که تحت استرس و اضطراب زیادی هستند، نمی دانند بالاخره این شرایط آن ها را از پا در خواهد آورد. متاسفانه اضطراب خیلی بی صدا وارد زندگی مان می شود و ما متوجه آن نمی شویم و وقتی متوجه می شویم که دیر شده است. مواد مغذی می توانند کمک کننده باشند و اضطراب و احساسات را تا حدی در کنترل ما در آورند. مواد مغذی کنترل کننده گیاهان کنترل کننده کلسیم دارواش پتاسیم بابونه ویتامین ث بادرنجبویه کروم جینکوبیلوبا ال- تیروزین گل گاو زبان گابا ریشه سنبل الطیب ملاتونین ویتامین ای منیزیم ویتامین های گروه ب روی گلایسین اینوزیتول سلنیوم در ادامه کمی راجع به این موارد توضیح می دهم:ویتامین های گروه ب: تمام اعضا این گروه برای سلامتی و عملکرد سیستم ایمنی ضروری اند.کلسیم و منیزیم: در استرس از دست می روند. کمبود آن ها در افراد پر استرس شایع است و می تواند منجر به ترس و اضطراب شود. ویتامین ث: برای عملکرد غدد آدرنال و واکنش های شمیایی خون ضروری است. اضطراب، هورمون های غدد آدرنال(هورمون های ضد استرس) را کاهش می دهد. مقدار زیاد آن ها اثر متعادل کننده ای دارد و به عنوان کاهش دهنده ی اضطراب شناخته شده است. کروم: کمبود آن علائم اضطراب را به دنبال دارد.گابا: آمینو اسیدی است آرامش بخش و برای فعالیت مغز ضروری است. ملاتونین: یک هورمون طبیعی است که محرک خواب است و در صورتی که اضطراب منجر به بی خوابی شود، کمک کننده است. غذاهایی که محرک اضطرابند قهوهنوشیدن قهوه را محدود کنید. کافئین محرک اعصاب است و باعث عصبانیت شده و در الگوی خواب ایجاد اختلال می کند.منابع کافئین: قهوه، چای، شکلات و بعضی نوشابه ها.الکلالکل به طور موقت رهایی از اضطراب را به دنبال دارد؛ اما مصرف آن اضطراب زا است.شیر گاو و بستنیشیر گاو و بستنی در برخی افراد ممکن است ایجاد اضطراب کند. بدین ترتیب مواد لبنی را به مدت 3 هفته از برنامه ی غذایی تان حذف کنید. سپس تدریجی آن را اضافه کنید و برگشت علایم شرایط عصبی را کنترل کنید.
اسید فولیک برای جلوگیری از اضطراب و خستگی، پیشنهاد می شود. در صورتی که با سایر ویتامین های گروه ب و ویتامین ث باشد، کارایی بهتری دارد غذاهای آمادهاز غذاهای صنعتی اجتناب کنید چرا که مواد به کار رفته در آن ها در سیستم بدن ایجاد استرس می کند، از این دسته می توان به موارد زیر اشاره کرد:* آرد تصفیه شده * شکر * نوشابه ها * شیرین کننده های مصنوعی * نگهدارنده ها * نمک * گوشت گوساله * غذاهای سرخ شده * ادویه جات * شکلات از مواد مغذی ای استفاده کنید که از سیستم عملکردی مغز محافظت می کنند و حاوی پروتئین اند و شکر کمتری دارند. خوردن مواد نشاسته ای برای کسانی که احساس آشفتگی می کنند، بسیار پیشنهاد می شود. مصرف آب میوه های طبیعی، خصوصا مرکبات مانند آب پرتقال، منابع اسید های چرب امگا 3، سبزیجات تازه هرگز فراموش نشود. غذاهایی که باعث کاهش اضطراب می شوند* غلات کامل * تخم مرغ * هویج * اسفناج * کرفس* سیر* ماهی* پیاز* چغندر عادات غذایی استرس زا * تند غذا خوردن * نجویدن لقمه ها(15 تا 20 مرتبه)* زیاد غذا خوردن * خوردن آب فراوان و سایر مایعات با غذا این عادات منجر به فشار روی معده شده و این عواقب را به دنبال خواهد داشت: * سوء هاضمه، نفخ و ورم شکم* سوء جذب مواد مغذی مکمل های پیشنهادیاسید فولیک برای جلوگیری از اضطراب و خستگی، پیشنهاد می شود. در صورتی که با سایر ویتامین های گروه ب و ویتامین ث باشد، کارایی بهتری دارد. در مطالعات نشان داده اند که کمبود اسید فولیک، افسردگی، بی خوابی، بی اشتهایی، بی خیالی، فراموشی، تحریک پذیری بیش از حد، ضعف و اضطراب را به دنبال خواهد داشت.
از غذاهای صنعتی اجتناب کنید چرا که مواد به کار رفته در آن ها در سیستم
بدن ایجاد استرس می کنداسید فولیک به طور طبیعی در نان های غلات کامل، سبزیجات و میوه ها وجود دارد. منیزیم(دانه ها، غلات، حبوبات و سبزیجات برگ تیره)، سلنیوم(غذاهای دریایی، جگر، قلوه، گوشت و ماکیان)، ویتامین ب1، ب6، ب12 و روی هم پیشنهاد می شود که علاوه بر خوردن منابع طبیعی آن ها بهتر است از مکمل هم در صورت صلاحدید پزشک استفاده کنید. ورزشجدا از اثر مفید تحرک در رهایی از استرس و اضطراب، فعالیت ورزشی برای اثر بهتر مسکن ها و آزاد سازی فشار بسیار مفید است. فقط 30 دقیقه ورزش فشار روی اعصاب را کاهش می دهد و احساس اعتماد به نفس را افزایش می دهد. نیکوتین نیکوتین از کافئین قوی تر است و با اختلال در تنفس و افزایش کار قلب ضرر زیادی به بدن می رساند. آن سیگار است که منجر به کاهش تحمل می شود. افراد سیگاری نسبت به غیر سیگاری ها مضطرب تر هستند.علاوه بر بدن ناسالم، میزان مطابقت با محیط اطراف را کاهش می دهد و با اتلاف مواد مغذی بدن، اثر کمبود ریز مغذی ها را در اضطراب و استرس دو چندان می کند. بدن بدون غذا چند هفته و بدون آب چند روز می تواند زندگی کند ولی بدون اکسیژن چند لحظه هم نمی تواند. پس چرا بدن مان را در معرض یک عامل کشنده قرار دهیم؟