معیار اعتدال

متن^[1] و ترجمه^[2]:

نَحْنُ النُّمْرُقَةُ الْوُسْطَى بِهَا یَلْحَقُ التَّالِی وَ إِلَیْهَا یَرْجِعُ الْغَالِی

«ما تکیه ‏گاهى هستیم در میانه، آن که عقب ماند خود را به آن برساند و آن که پیشى گرفته به سوى آن بازگشت نماید».

شرح:

در این حکمت امیرالمؤمنین خود و ائمه معصومین را معیار اعتدال و میانه قرار داده اند تا هرکس خود را با آنها بسنجد. اگر افراط کرده به عقب برگردد و اگر تفریط کرده خود را به آنها برساند. اصولاشیوه اصلی قانون اسلام (قرآن کریم و اهل بیت) اعتدال و میانه روی است و تحصیل روش اعتدال در تمام ابعاد زندگی، از بزرگترین توصیه، و دستورهای دین مبین اسلام است، این ارزش و مقام تا به حدی است که رعایت آن، موفقیت انسانها را در زندگی دنیوی و اخروی تضمین می کند.

از آنجایی که اولا، ائمه اطهار (علیهم السلام) خود، انسان هایی میانه رو و معتدل بوده و این روش و مسلک را مطابق با دستورات الهی می دانستند و ثانیا، به جهت الگو بودن حضرات معصومین برای امت اسلام و تابعین خویش، همواره توصیه و سفارش اکید می فرمودند که ما اهل بیت رسول الله (صلی الله علیه و آله)، امتی معتدل و میانه رو هستیم و اگر شما در ادعای تبعیت و پیروی از ما راستین می باشید می بایست همچو ما امتی معتدل و میانه رو باشید. امام هشتم، حضرت رضا (علیه السلام) در این خصوص می فرمایند:

ما اهل بیت محمد امتی میانه هستیم که درک نمی کنند ما را و به ما نمی رسند افرادی که غلو و افراط و زیاده روی می کنند و افرادی هم که دنبال رو ما هستند از ما جلو نمی افتند و سبقت نمی گیرند. [3]

    این شیوه معتدل زیستن به حدی مورد توجه است که حضرات معصومین از افتخاراتشان این بوده و هست که متصف به این رویه و این مسلک باشند و در این باره امام باقر(ع) می فرمایند:

ما امت وسط و میانه هستیم. [4]

    نتیجه آنکه اگر ما خواهان قرار گرفتن در جرگه پیروان و تابعین و شیعیان حضرت رسول(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت طیبین و طاهرین آن حضرت باشیم می بایست با تاسی به ایشان راه و سیره خود در زندگی را راه تعادل و میانه روی در تمامی ابعاد زندگی اعم از ابعاد جسمی - روحی و فردی - اجتماعی قرار داده و از افراط و تفریط در هر شکل و جلوه ای از آن اجتناب ورزیم.

پی نوشت ها:

[1]. نهج البلاغه فیض الاسلام ص 1137

[2]. ترجمه‏ شرح‏ نهج ‏البلاغه(ابن‏ میثم)، ج 5 ، صفحه‏ ى 504

[3]. کافی، ج 1، ص 100

[4]. بحار الانوار، ج 22، ص 441